XD sai phép: Chỉ xử vụ nhỏ lẻ

Vụ việc xây dựng sai phép tại công trình cao ốc 8B Lê Trực ở Hà Nội được dư luận quan tâm gần đây không phải là cá biệt. Tại TPHCM thời gian qua hàng loạt công trình xây dựng sai phép không được xử lý kiên quyết khi cho phép tồn tại. Trong khi đó người dân sửa chữa căn nhà của mình lại bị xử lý rất kiên quyết, như hàng trăm căn nhà xây dựng không phép của người dân tại Thủ Đức, Bình Chánh… đã bị buộc tháo dỡ trong năm 2014.

To tồn tại, nhỏ tháo dỡ

Trong năm 2013-2014, huyện Bình Chánh ra quân xử lý việc xây dựng nhà không phép, sai phép, điểm nóng là 2 xã Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B. Hơn 300 căn nhà trên địa bàn Bình Chánh đã bị “san bằng” trong chiến dịch này. Nhiều người dân cho biết họ hầu hết là người nghèo từ các tỉnh miền Bắc, miền Trung vào mua đất bằng giấy tay sau đó tự xây nhà. Dĩ nhiên để được xây nhà họ phải chung chi một khoản tiền. Trong quá trình cưỡng chế tháo dỡ, nhiều người nói thẳng đã đưa tiền cho những ai… nhưng nhà vẫn bị ủi sập.

Trong khi đó hàng loạt công trình lớn xây dựng sai phép lại được chính quyền nhượng bộ. Ngày 21-2-2012, cơ quan chức năng phát hiện 6 block chung cư trên đảo Kim Cương tại phường Bình Trưng Tây (quận 2) xây dựng vượt tầng so với giấy phép. Cụ thể, block 16 tầng được chủ đầu tư xây thành 17 tầng, block 18 tầng xây thành 19 tầng, block 19 tầng cơi lên 21 tầng, block 20 tầng xây 21 tầng, block 24 tầng xây lên 25 và block 25 tầng xây lên 26 tầng. Toàn bộ diện tích xây sai phép hơn 2.900m2. N

gay từ khi phát hiện vụ việc, cơ quan chức năng đã lập biên bản yêu cầu ngưng thi công. Lãnh đạo UBND TP khi tiếp xúc với báo chí cũng tỏ ra cương quyết xử lý sai phạm. Nhưng vụ việc được “ngâm” đến tháng 8-2012, Bộ Xây dựng cho phép điều chỉnh thiết kế của toàn bộ dự án. Sau đó, công trình sai phép này được tồn tại.

Tháng 8-2010, cơ quan chức năng phát hiện công trình chung cư 20 tầng tại số 258 Đại lộ Võ Văn Kiệt, quận 1 xây dựng tăng diện tích gần 430m2 so với giấy phép. UBND TPHCM xử phạt và buộc phải tháo dỡ toàn bộ phần xây sai phép nhưng chủ đầu tư chỉ tháo dỡ hơn 150m2, phần còn lại xin được tồn tại. Tháng 7-2011, UBND TP đồng ý cho tồn tại hơn 270m2 xây dựng sai phép như đề nghị của chủ đầu tư.

Trước đó, cuối năm 2009, tòa nhà 11 tầng ở số 233 Đồng Khởi xây dựng sai phép khi tăng diện tích gần 400m2 tại tầng 10 và sân thượng. Chính quyền địa phương đã ra quyết định đình chỉ thi công, niêm phong tòa nhà. Nhưng đến năm 2010, Sở Xây dựng chấp thuận cho tồn tại phần diện tích 84m2 xây lố trên sân thượng. Đến tháng 5-2011, UBND TP đồng ý cho tòa nhà này được giữ lại diện tích hơn 300m2 sàn xây dựng sai phép, kèm theo điều kiện buộc chủ đầu tư không được bố trí văn phòng mà làm mảng xanh tại vị trí này.

Hoặc vụ xây dựng tòa nhà 266-268 Nam Kỳ Khởi Nghĩa (quận 3), chủ đầu tư công trình xây dựng tăng diện tích sàn ở tầng lửng, vi phạm các khoảng lùi trước, lùi sau và bên hông công trình; thay đổi công năng tầng 1 đến tầng 4... Vụ việc được phát hiện nhưng chủ đầu tư vẫn tiếp tục xây cho đến khi hoàn thành. Cuối cùng UBND TP cũng cho phép tồn tại vì cơ quan chức năng cho rằng sự việc... đã rồi, nếu tháo dỡ phần sai phép làm ảnh hưởng đến toàn bộ công trình.

Dân mất niềm tin

Khi một công trình lớn sai phạm bị phát hiện, lãnh đạo ở các cấp đều tuyên bố kiên quyết xử lý nhưng cuối cùng cho tồn tại. Trong khi đó người dân sai phạm nhỏ lẻ thì kiên quyết xử lý. Điều này đang làm mất niềm tin của người dân vào các cơ quan chức năng, đồng thời khiến công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn thêm khó khăn. Bởi lẽ, nếu xử lý một trường hợp không nghiêm sẽ tạo tiền lệ xấu cho những người xây dựng sau.

Ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, cho biết cho phép tồn tại những công trình sai phép, nhất là phần diện tích dôi ra sẽ để lại nhiều hệ lụy, như mật độ xây dựng, cảnh quan, kiến trúc, dân số… đều bị phá vỡ. Nhiều người đặt vấn đề, chính quyền địa phương, nhân viên thanh tra xây dựng địa bàn liên tục giám sát nhưng vẫn xảy ra sai phạm. Vậy nên không chỉ phạt chủ đầu tư mà địa phương đó, cơ quan và nhân viên chức năng trên địa bàn ấy cũng phải chịu trách nhiệm. Hệ thống văn bản pháp quy để ngăn chặn việc xây dựng không phép, sai phép và xử lý vi phạm này đã được quy định rõ ràng.
 

Hàng trăm căn nhà nhỏ xây dựng không phép tại Bình Chánh bị tháo dỡ, trong khi nhiều công trình khủng sai phép được tồn tại.

Theo đó, chức trách, nhiệm vụ được phân định rõ ràng giữa cơ quan TP, cơ quan cấp quận, cấp phường... Thậm chí đã có Luật Thanh tra để tập trung quyền lực về sở xây dựng địa phương. Chính phủ có quy định về mức độ xử phạt hành chính, HĐND và UBND các địa phương có những quy định cụ thể trong xử lý vi phạm lĩnh vực...

Theo nhiều chuyên gia, sở dĩ tình trạng trên vẫn tiếp diễn do người thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát chưa làm hết trách nhiệm, thậm chí có tiêu cực để làm ngơ. Khi vụ việc xảy ra xử lý không cương quyết, trách nhiệm không rõ ràng nên nhiều công trình khủng vẫn cứ tiếp tục sai phép để rồi… tồn tại.